Spanning in je lichaam en de rol van basisveiligheid

Hoe gemiste basisveiligheid spanning en klachten in ons lichaam kan veroorzaken?

Veel mensen ervaren regelmatig spanning in hun lichaam. Anderen merken dat ze voortdurend in gedachten blijven hangen of alleen rust vinden door steeds bezig te zijn. Dit kan een teken zijn dat er in de jeugd niet genoeg basisveiligheid aanwezig was.

We denken vaak dat we een goede en veilige jeugd hebben gehad, zonder redenen voor spanningen. En sommigen wéten juist heel goed dat ze in een onveilige situatie zijn opgegroeid. In beide gevallen zien we vaak pas later hoeveel invloed dat heeft gehad. Want als je dieper kijkt, blijkt regelmatig dat er thuis weinig ruimte was voor boosheid, verdriet, huilen, verlangens, luidruchtigheid of gewoon eens niets doen. Terwijl juist dát de natuurlijke uitingen van emoties zijn die bij de basisveiligheid van een kind horen.

Wanneer gevoelens niet welkom zijn of ouders ze zelf niet kunnen reguleren, mist een kind een essentieel fundament: het gevoel dat alles van hem of haar er mag zijn. Zo leren we al vroeg delen van onszelf te verstoppen.

Wat ik steeds meer ben gaan inzien, is dat deze blokkades vaak al héél vroeg beginnen, al in onze eigen babytijd. Zonder kwade opzet, maar simpelweg omdat ouders zelf hun pijn of verdriet niet konden dragen. Het begint al bij een huilende baby. Een baby is nog puur en voelt direct de intentie van het troosten.

- Troosten vanuit liefde en veiligheid helpt een kind zich geborgen te voelen.

- Troosten vanuit onrust of de wens dat het huilen zo snel mogelijk stopt, geeft juist door dat verdriet er niet mag zijn.

Een baby wil zich in de eerste plaats geliefd en veilig voelen, naast de praktische zorg zoals voeding of verschonen. Wanneer wij moeite hebben met verdriet, dragen we dat onbewust over op ons kind.

De meest onderdrukte en daardoor vaak het meest schadelijke gevoelens zijn: machteloosheid, verdriet, boosheid, angst, jaloezie, schaamte en verlangens.

Ze maken ons kwetsbaar en werden ons vaak afgeleerd, omdat ze ‘niet mochten’, ‘gevaarlijk’ leken of door ouders als lastig werden ervaren.

Opgekropt veroorzaken deze emoties in de loop der jaren steeds meer spanningsklachten, die uiteindelijk zelfs kunnen uitgroeien tot gezondheidsproblemen.

Daarom gaat herstel niet alleen over ontspanning van het lichaam. Ontspanning is zeker fijn en waardevol bijvoorbeeld door massage, yoga of meditatie, maar op zichzelf is het vaak niet genoeg. Zonder bewustwording en de bereidheid om uit oude patronen te stappen, begint hetzelfde cirkeltje al snel weer opnieuw.

Er is dus óók innerlijk werk nodig: stilstaan bij wat wij voelen, ons bewust worden van onze patronen en ze stap voor stap doorbreken. Pas dan kunnen we écht blijvende innerlijke rust gaan ervaren.

Uiteindelijk gaat het niet alleen om de gevoelens zelf, maar om de overtuigingen die we erover hebben geleerd: “Ik mag dit niet voelen”, “het is gevaarlijk”, “dan word ik niet meer gezien of geliefd.”

Het mooie is: we zijn niet gebonden aan het verleden. Elke dag opnieuw kunnen we kiezen om onszelf de basisveiligheid te geven die we gemist hebben. Hoe meer we dit doen, hoe meer ons lichaam ontspant en onze ziel de ruimte krijgt om voluit te leven.

Affirmatie: Ik mag mijzelf nu de veiligheid en liefde geven die ik vroeger heb gemist.

Reflectievraag: Welke kleine stap kun jij vandaag zetten om jezelf meer basisveiligheid te geven?